Μαρτυρίες Ηροδότου για την Ελληνικότητα των Μακεδόνων

Οι Μακεδόνες ήταν Έλληνες και μιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Το αποδεικνύουν, τόσο οι επιγραφές που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές, όσο και οι μαρτυρίες πολλών συγγραφέων της αρχαιότητας. Εμείς θα περιοριστούμε στις μαρτυρίες του Ηροδότου (484-410 π.Χ.), του πατέρα της ιστορίας, ο οποίος, αναφερόμενος στο σχηματισμό του μακεδονικού βασιλείου, γράφει:"Ίδρυσαν το βασίλειο της Μακεδονίας οι αδελφοί Τημενίδες: Αέροπος, Γουάνης και Περδίκκας, που έφυγαν απ’ το Άργος προς την Ιλλυρία και από εκεί έφθασαν στην Άνω Μακεδονία (σημερινή δυτική Μακεδονία), όπου ίδρυσαν το νέο βασίλειο κτλ.". Την ίδια μαρτυρία μας παρέχει και ο Θουκυδίδης (ΙΙ 99), ο μεγάλος ιστορικός της αρχαιότητας, που γράφει σχετικά:"Τη σύγχρονη παραθαλάσσια Μακεδονία ο Αλέξανδρος Α΄, ο πατέρας του Περδίκκα (Β΄) και οι πρόγονοι αυτού, που ήταν Τημενίδες, και κατά την αρχαία εποχή ήρθαν από το Άργος, πρώτοι κατέκτησαν και ίδρυσαν βασίλειο, αφού ξεσήκωσαν με μάχη από την Πιερία τους Πίερες…"

Επειδή όμως τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα και ως σήμερα η προπαγάνδα των Σκοπιανών και όχι μόνον, έχει επιδοθεί σε μια άνευ προηγουμένου παραπληροφόρηση και διαστροφή της ιστορικής αλήθειας για την ελληνικότητα των Μακεδόνων, θα παραθέσουμε μερικά επιχειρήματα τα οποία ανατρέπουν τους απαράδεκτους και ψευδείς ισχυρισμούς τους.

Οι αρνητές της ελληνικότητας των Μακεδόνων υποστήριξαν πως ο Αλέξανδρος Α΄, ο βασιλιάς της Μακεδονίας (498-450 π.Χ.), δεν ήταν Έλληνας, γιατί ο Ηρόδοτος δεν τον αποκαλούσε Έλληνα, αλλά "φιλέλλην", επομένως συμπεραίνουν δεν ήταν Έλληνας και δε μιλούσε ελληνικά. Οι απαντήσεις, που ανατρέπουν τον αυθαίρετο ισχυρισμό τους, είναι πολλές και αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.

Ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν λάτρης του τρόπου ζωής των Ελλήνων της νότιας Ελλάδας, γι’ αυτό και έφερε την επωνυμία "φιλέλλην". Ήταν ένας συνηθισμένος χαρακτηρισμός με τον οποίο χαρακτήριζαν και άλλους Έλληνες και σήμαινε τον πατριώτη αυτόν που αγαπά τους Έλληνες, την πατρίδα. Την άποψη αυτή και την ερμηνεία του όρου επιβεβαιώνει και ο Πλάτων, που γράφει: "Καλόν Έλληνα όντα φιλέλληνα είναι". "Καλός Έλληνας είναι ο φιλέλληνας.

Επομένως, ο όρος "φιλέλλην" σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι ο Αλέξανδρος Α΄ δεν ήταν Έλληνας, αφού ο όρος "φιλέλλην" δηλώνει τον καλό Έλληνα πατριώτη και όχι τον μη Έλληνα, κάτι που θα αποδειχτεί περίτρανα από όσα θα ακολουθήσουν ως απάντηση στον αυθαίρετο και λαθεμένο ισχυρισμό τους.

Σε άλλο σημείο ο Ηρόδοτος αποκαλεί τον Αλέξανδρο Α΄ "πρόξενο και ευεργέτη". "Μόλις πληροφορήθηκε ο Μαρδόνιος ότι ο Αλέξανδρος ήταν και πρόξενος και ευεργέτης των Αθηναίων, τον έστειλε (στην Αθήνα). Είχε δηλαδή την εντύπωση ότι με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε ευκολότατα να προσεταιριστεί τους Αθηναίους για τους οποίους άκουγε πως ήταν λαός πολυάριθμος και γενναίος... και σε περίπτωση που θα ερχόταν μαζί του ο Μαρδόνιος είχε μεγάλη ελπίδα ότι θα κυριαρχούσε στη θάλασσα... " (Ηρόδ. 8,136).

Ο ιστορικός τον αποκαλούσε έτσι για την ανεκτίμητη προσφορά του στους Έλληνες, διότι, όταν το 480 π.Χ. οι Έλληνες κατέλαβαν τα στενά των Τεμπών, για να εμποδίσουν τη διέλευση των Περσών στη Νότια Ελλάδα, ο Αλέξανδρος Α΄, με κίνδυνο της ζωής του, επισκέφτηκε τους Έλληνες και τους έπεισε να εγκαταλείψουν τη θέση των Τεμπών, γιατί ο περσικός στρατός ήταν πολυάριθμος και υπήρχε κίνδυνος να αποκοπούν, χωρίς να πετύχουν τον αντικειμενικό τους σκοπό.

Και σε άλλη περίπτωση πάλι, όταν χρειάστηκε να βοηθήσει τους Έλληνες, δε δίστασε να το πράξει. Έφτασε νύχτα στο στρατόπεδο των Ελλήνων, λίγο πριν από τη μάχη των Πλαταιών, και γνωστοποίησε σ’ αυτούς τις προθέσεις του Μαρδόνιου. Αν δεν ήταν Έλληνας, τι λόγους είχε να θέλει να βοηθήσει τους Έλληνες και μάλιστα με κίνδυνο της ζωής του;

Ο Ηρόδοτος, παρόλο ότι περιγράφει στην Ιστορία του και την πιο ασήμαντη λεπτομέρεια, πουθενά δεν αναφέρει πως ο Αλέξανδρος Α΄ συνοδευόταν και από το διερμηνέα του στις επαφές του με τους Έλληνες. Γιατί αλλιώς, αν ο Αλέξανδρος Α΄ δεν ήταν Έλληνας και δε μιλούσε ελληνικά, τότε θα έπρεπε να είχε το διερμηνέα μαζί του. Μήπως πρέπει να ενοχοποιήσουμε και γι’ αυτό τον Ηρόδοτο ότι δήθεν σκόπιμα αποσιώπησε το γεγονός; Τότε θα πρέπει να αμφισβητήσουμε και ολόκληρο το ιστορικό έργο του "πατέρα της ιστορίας", πράγμα αδιανόητο.

Ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν Έλληνας και δε χρειαζόταν διερμηνέα στις επαφές του με Έλληνες, γιατί μιλούσε τη μητρική του ελληνική γλώσσα, όπως και οι άλλοι Μακεδόνες.

Υπάρχει και μια άλλη εξίσου σημαντική πληροφορία, που αποδεικνύει περίτρανα πως ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν Έλληνας και μιλούσε ελληνικά. Πρόκειται για το περιστατικό της συμμετοχής του στους Ολυμπιακούς αγώνες του 496 π.Χ.

Ο Ηρόδοτος γράφει σχετικά: "Αλεξάνδρου αεθλεύειν ελομένου και καταβάντος επ’ αυτό τούτο οι αντιθευσόμενοι Ελλήνων εξείργον μιν, φάμενοι ου βαρβάρων αγωνιστέων είναι τον αγώνα αλλά Ελλήνων. Αλέξανδρος (Α΄) δε επειδή απέδειξε ως είη Αργείος, εκρίθη τε είναι Έλλην και αγωνιζόμενος στάδιον ξυνέπιπτε τω πρώτω " (Ηρόδ. 5, 22).

"Επειδή ο Αλέξανδρος ήθελε να αγωνισθεί, και για το σκοπό αυτό κατέβηκε από τη Μακεδονία, οι ανταγωνιστές Έλληνες αθλητές έφεραν αντίρρηση, λέγοντας ότι ο αγώνας δεν ήταν για βαρβάρους αλλά για Έλληνες αγωνιστές. Τότε ο Αλέξανδρος (Α΄) απέδειξε ότι ήταν Αργείος. Κρίθηκε ότι ήταν Έλληνας, αγωνίσθηκε στο στάδιο και τερμάτισε ταυτόχρονα με τον πρώτο αθλητή".

Οι Ελλανοδίκες δεν του αρνήθηκαν τη συμμετοχή. Ήρθε πρώτος στο στάδιο με κάποιον άλλο αθλητή που κέρδισε και αυτός στο αγώνισμα δρόμου την πρώτη νίκη. Για μας όμως σημασία δεν έχει αν ήρθε πρώτος ή δεύτερος, σημασία έχει ότι αγωνίστηκε για την πατρίδα του και ο Πίνδαρος, υμνώντας τον στον Πυθιόνικό του, τον κατέστησε γνωστό στους Πανέλληνες. Αν ήταν βάρβαρος, όπως ισχυρίζονταν οι αρνητές του, τότε θα αποκλειόταν οπωσδήποτε από τους Ολυμπιακούς αγώνες, γιατί είναι γνωστό σε όλους πως σ’ αυτούς μετείχαν μόνον Έλληνες και όχι ξένοι και αλλόγλωσσοι.

Παρόλα αυτά, οι αρνητές είχαν και κάποιο άλλο επιχείρημα στη διάθεσή τους, το ίδιο αυθαίρετο και προκλητικό συγχρόνως. Έλεγαν πως με όσα είπε στους Ελλανοδίκες απέδειξε τη δική του ελληνικότητα, όχι των Μακεδόνων. Σε όλους όμως είναι γνωστό πως ο Αλέξανδρος Α΄ αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς αγώνες εκπροσωπώντας την πατρίδα του. Στο όνομα της πατρίδας του αγωνίστηκε και νίκησε και όχι ως ένας απλός ιδιώτης. Σε άλλο σημείο της ιστορίας του ο Ηρόδοτος αναφέρει πως ο ίδιος ο Αλέξανδρος Α΄, όταν έφτασε στο στρατόπεδο των Ελλήνων, είπε στους Έλληνες: "…δε θα μιλούσα, αν δεν ανησυχούσα πολύ για ολόκληρη την Ελλάδα. Γιατί ο ίδιος είμαι Έλληνας το γένος ανέκαθεν, και δε θα ήθελα να δω την Ελλάδα από ελεύθερη να γίνει σκλάβα.". "Αυτός τε γαρ Έλλην γένος ειμί τωρχαίον, και αντ’ ελεύθερης δεδουλωμένην ουκ αν εθέλοιμι οράν την Ελλάδα" (Ηρόδ. 9,45).

Ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν Έλληνας και ενδιαφερόταν για ολόκληρη την Ελλάδα, μιλούσε ελληνικά, σκεπτόταν ελληνικά και από αγάπη για την πατρίδα και τους συμπατριώτες του έπραξε τα όσα έπραξε. Γι’ αυτή του την αγάπη αποκλήθηκε "φιλέλλην", "πρόξενος και ευεργέτης" από τους Έλληνες.

(Απόσπασμα από το Βιβλίο: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ, ο αήττητος στρατηλάτης και οραματιστής ενός νέου κόσμου, Εκδ. γράμμα, Ιούνιος 2011.