Παναγιά...η Περπατούσα

ΠΑΝΑΓΙΑ…Η ΠΕΡΠΑΤΟΥΣΑ

Είναι αλήθεια πως κανένα πρόσωπο της Εκκλησίας δε γνώρισε τόσο μεγάλη χάρη από το Θεό, όπως η θεομήτορα. Παράλληλα όμως και κανένα πρόσωπο δεν αφιερώθηκε τόσο ανεπιφύλακτα από την αρχή στο θέλημά του. Ο Θεός από άπειρες γυναίκες την επέλεξε ως μόνη άξια να κυοφορήσει και να φέρει στον κόσμο το μονογενή του Υιό. Και εκείνη, στον ανήκουστο ευαγγελισμό, απάντησε ταπεινά: ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου (Λουκ.1,38). Αυτήν την ταπεινή γυναίκα, την άγνωστη ως τη στιγμή εκείνη, εχαρίτωσε ο Θεός και αυτήν, έκτοτε, μακαρίζουν «πάσαι αι γενεαί», επειδή έγινε η μητέρα του Υιού του.

Γι’ αυτό η Εκκλησία μας δεν αρκέστηκε να την ανακηρύξει Αγία αλλά την ονόμασε Παναγία, ενώ στη συνέχεια οι υμνωδοί την αποκάλεσαν Μεγαλόχαρη, Παντάνασσα, Πλατυτέρα των Ουρανών, για να δείξουν τη βαθιά πίστη τους στο πρόσωπό της.

Αυτήν την υπεραγία Θεοτόκο θυμήθηκε τελευταία η τοπική Εκκλησία, μετά από 65 χρόνια από της κτίσεως του Εξωκκλησιού Της στο Ηράκλειο Λαγκαδά, για να της προσθέσει κοντά στα τόσα Της προσωνύμια και ένα ακόμα Περπατούσα.

Σε τι άραγε αποσκοπούσε η νέα προσωνυμία; Γιατί, αν τα τρία πρώτα προσωνύμια δεν ήταν σημαντικά και δεν απέδιδαν το μεγαλείο Της, τότε ένα νέο προσωνύμιο, σημαντικότερο από αυτά, ίσως θα ήταν επιβεβλημένο, αλλά το Περπατούσα τι το σημαντικότερο προσθέτει στη Θεοτόκο από τα προαναφερθέντα προσωνύμιά Της; Άλλωστε, η μητέρα του Χριστού δεν έχει ανάγκη προσωνυμίων. Της αρκούν τα απειράριθμα που της απένειμε η αγάπη και η λατρεία των πιστών χριστιανών. Γιατί εκείνο που χαροποιεί τη Θεοτόκο δεν είναι τα πολλά επίθετα, αλλά κυρίως η αληθινή πίστη των χριστιανών στο πρόσωπό της. Και η Παναγία, ανταποδίδοντας την αγάπη Της στους πιστούς, δέεται καθημερινά στον Γιο της για τη σωτηρία του κόσμου. Η υπεραγία Θεοτόκος και μητέρα του Θεού είναι μεσίτρια και έτσι την πιστεύει και την αναγνωρίζει το εκκλησίασμα, ώστε κάθε φορά στη θεία λειτουργία να ψάλλει:

Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ, σώσον ημάς

Σ’ αυτήν καταφεύγει κάθε πονεμένος και ζητά τη βοήθειά της κι Εκείνη, η Ελεούσα, σπεύδει να βοηθήσει. Η αγάπη της Παναγίας για τον άνθρωπο είναι δεδομένη, γι’ αυτό σε κάθε δύσκολη στιγμή η πρώτη λέξη του πιστού είναι: Παναγιά μου!

Ποια όμως είναι αυτή η Παναγία που πήρε το νέο της προσωνύμιο πρόσφατα; Γιατί καθυστέρησαν οι υπεύθυνοι τόσες δεκαετίες να προσδώσουν στην Παναγία του χωριού το προσωνύμιο αυτό;

Το θέμα επανήρθε στην επικαιρότητα με την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Εξωκκλήσι του χωριού, όταν οι πιστοί την ημέρα της γιορτής Της, 8 Σεπτεμβρίου, πηγαίνοντας να προσκυνήσουν τη θαυματουργή της εικόνα, διαβάσανε με έκπληξη το νέο προσωνύμιό της: Περπατούσα! Ήταν γραμμένο με έντονα γράμματα στη νεότευκτη ταμπέλλα, που πρόσφατα τοποθετήθηκε από την εκκλησιαστική επιτροπή στην είσοδο του προαύλιου χώρου του Εξωκκλησιού.

Το γεγονός ξάφνιασε τους χωριανούς και αναρωτήθηκαν για ποια νέα Παναγία πρόκειται. Γιατί οι περισσότεροι από αυτούς, εδώ και έξι δεκαετίες, ξέρουν πως το Εξωκκλήσι είναι αφιερωμένο στο Γενέθλιο της Παναγίας, γι’ αυτό και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Το νέο προσωνύμιο της Παναγίας έγινε αστραπιαία γνωστό σ’ όλους τους πιστούς του χωριού και αναρωτήθηκαν μήπως συμβαίνει κάτι άλλο πέρα από αυτό που γνωρίζουν.

Και οι περισσότεροι από αυτούς γνώριζαν καλά ότι ο Δημήτρης Χατζηπασχάλης και η γυναίκα του Σοφία, δύο απλοί, καλοσυνάτοι και θεοφοβούμενοι άνθρωποι, έβλεπαν επί εβδομάδες, όπως αποκάλυψαν οι ίδιοι, κάθε βράδυ στον ύπνο τους το ίδιο όνειρο, χωρίς να το μαρτυρεί ο ένας στον άλλο. Κάποτε ο Δημήτρης αποφάσισε να το αποκαλύψει στη γυναίκα του, η οποία έκπληκτη διαπίστωνε πως το όνειρο αυτό έβλεπε και η ίδια. ΄Εβλεπε στον ύπνο της του λέει, μια μαυροφορεμένη γυναίκα και της ζητούσε να της χτίσουν ένα προσκυνητάρι στην άκρη της στάνης τους. Στην αρχή το εξέλαβαν σαν ένα όνειρο απλό, μα όταν η μαυροντυμένη γυναίκα άρχισε να τους επισκέπτεται κάθε βράδυ και να τους επαναλαμβάνει την απαίτησή της και μάλιστα να τους υποδεικνύει και το μέρος που θα πρέπει να χτιστεί το προσκυνητάρι της, τότε ανησύχησαν σοβαρά και, ύστερα από πολλούς δισταγμούς, αποφάσισαν να γνωστοποιήσουν το συμβάν, πού αλλού; στην εκκλησιαστική επιτροπή του Αγίου Αθανασίου, δηλαδή την επιτροπή της Εκκλησίας του χωριού.

Οι άνθρωποι της εκκλησιαστικής επιτροπής, μόλις άκουσαν με προσοχή την αφήγηση του ονείρου, θεώρησαν το ζήτημα πρωτάκουστο, πλην όμως στάθηκαν αρωγοί δίπλα τους, γιατί θεώρησαν το αίτημα της μαυροφόρας γυναίκας ότι αφορά και τους ίδιους. Γι’ αυτό, την άλλη μέρα, αφού το ανακοίνωσαν στους συγχωριανούς τους, αμέσως σχηματίσθηκε μια ομάδα πιστών, η οποία με προθυμία θαυμαστή άρχισε τις προετοιμασίες για το χτίσιμο του προσκυνηταριού. Σημείωσαν το χώρο δίπλα στη στάνη, μετέφεραν τα υλικά και μέσα σε δύο μέρες το προσκυνητάρι ήταν έτοιμο να στεγάσει την εικόνα της μαυροφόρας γυναίκας του ονείρου. Αμέσως όμως προέκυψε το λογικό ερώτημα ποια αγία ήταν η μαυροφόρα γυναίκα, για να τοποθετήσουν σε προσκύνημα την εικόνα της.

Προσωρινά αποφάσισαν να τοποθετήσουν την εικόνα της Αγίας Παρασκευής, αλλά η μαυροφόρα γυναίκα, που επανεμφανίστηκε στον ύπνο του Δημήτρη, του είπε ποια είναι και ποια εικόνα θα τοποθετήσουν σ’ αυτό. Είμαι η Παναγία και θα τοποθετήσετε την εικόνα του Γενεθλίου μου. Κι ενώ απομακρυνόταν η μαυροφόρα, σημειώνει ο Δημήτρης, μου έκανε την παρατήρηση ότι είναι πολύ μικρό το προσκυνητάρι και θα πρέπει να χτίσουν άλλο μεγαλύτερο στην ίδια θέση. Τα μέλη της εκκλησιαστικής επιτροπής, όταν άκουσαν και τη νέα εκδοχή, συμφώνησαν ότι πρέπει να υπακούσουν στις υποδείξεις της Παναγίας, και, χωρίς αναβολή, προχώρησαν με τη συνδρομή μιας ομάδας πιστών στις προετοιμασίες για το χτίσιμο ενός μικρού Εξωκκλησιού, για να στεγάσει την εικόνα της Μεγαλόχαρης.

Τότε ο Χατζηπασχάλης γκρέμισε τη στάνη και τη μετέφερε κάπου μακρύτερα, ενώ μια ομάδα πιστών με ίδια έξοδα ανέλαβε και έχτισε ακριβώς στη γωνία της στάνης, στην ίδια θέση του προσκυνηταριού, ένα μικρό Εκκλησάκι, όπου τοποθετήθηκε η εικόνα του Γενεθλίου της Παναγίας.

Την τοποθέτηση της εικόνας στο Εξωκκλήσι ακολούθησαν λειτουργίες, αγρυπνίες και ύμνοι, πρωτοστατούντων των ιερέων, των ψαλτάδων της περιοχής και πλήθους πιστών που είχαν συρρεύσει από παντού. Η μικρή καμπάνα, που τοποθετήθηκε πρόχειρα, ηχούσε χαρμόσυνα και μετέδιδε παντού το γεγονός. Σε λίγο η είδηση αστραπιαία μεταδόθηκε στην επαρχία Λαγκαδά και σε λίγο σ’ ολόκληρο το νομό της Θεσσαλονίκης και παραπέρα.

Οι πιστοί άρχισαν να συρρέουν με κάθε μέσο από τις γύρω περιοχές, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, καθώς και πολλοί περίεργοι, για να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους. Από τότε, κάθε χρόνο στη γιορτή Της ο κόσμος έφτανε δύο και τρεις μέρες νωρίτερα και έμενε πρόχειρα έξω από την ευρύχωρη αυλή του Εξωκκλησιού, κάτω από πρόχειρα υπόστεγα ή και σε μικρές σκηνές. Η κοσμοσυρροή ήταν μεγάλη όχι μόνο στη γιορτή της αλλά και τις άλλες μέρες του χρόνου, γι’ αυτό αποφασίστηκε να μεγαλώσει το Εξωκκλήσι, ώστε σε χειμωνιάτικες μέρες να μπορεί να τελείται η λειτουργία μέσα σ’ αυτό. Είναι αυτό που σήμερα βλέπει ο πιστός με κάποιες βέβαια προσθήκες, αλλά και κάποιες κατασκευές που έγιναν στο χώρο.

Καλό θα είναι άνθρωποι της Εκκλησίας και κυρίως οι ιερείς που θα λειτουργούν στον ιερό αυτό χώρο να μη λησμονούν τους δύο ιδρυτές του: το Δημήτρη Χατζηπασχάλη και τη σύζυγό του Σοφία, γονείς 8 παιδιών, που τα περισσότερα ζουν σήμερα και είναι περήφανα για τους γονείς τους, όπως και όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Άξια συγχαρητηρίων και μνημόνευσης είναι και όλα τα πρόσωπα που εργάστηκαν εθελοντικά σε όλες τις φάσεις έως ότου χτιστεί το σημερινό Εξωκκλήσι στη θαυμάσια αυτή περιοχή. Μερικοί από τους πρωτεργάτες ζουν ακόμη και φροντίζουν το Εξωκκλήσι σαν κόρη οφθαλμού, αλλά θλίβονται γιατί τους αγνοούν κάποιοι. Υπάρχουν ακόμη και οι πολλοί δωρητές, που πρέπει να μνημονεύονται κι αυτών τα ονόματα, για να θυμίζουν στους μεταγενέστερους πως και ο τόπος αυτός έχει τους δικούς του ευεργέτες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στον ιερό τούτο χώρο έγραψαν τη δική τους ιστορία και είναι περήφανοί, γιατί ήταν και αυτοί εκεί και μάλιστα πρωτεργάτες του σημερινού προσκυνήματος. Οφείλουμε να τιμούμε όλους αυτούς: να μνημονεύουμε τα ονόματά των αποθανόντων και να δείχνουμε σεβασμό και εκτίμηση σ’ αυτούς που ζουν και αισθάνονται περήφανοι για το θεάρεστο έργο τους, που εξακολουθούν να μένουν ταπεινοί και θεοσεβείς.

Σήμερα το Εξωκκλήσι, χτισμένο σε μια πανέμορφη περιοχή εντυπωσιάζει τον πιστό με την εσωτερική του αγιογράφηση, με την εικόνα της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας, κατάφορτης από αφιερώματα πιστών, γιατί με τον τρόπο αυτό πιστεύουν πως η Παναγία δε θα λησμονήσει να μεσιτεύσει για την ίαση των ασθενών ή τη βοήθεια της σε ανθρώπους που έχουν την ανάγκη της.

Τελευταία, έξω από το Εξωκκλήσι, στον προαύλιο χώρο του, διαμορφώθηκε από το δραστήριο ιερέα του χωριού και την εκκλησιαστική επιτροπή ένας κατάλληλος χώρος, όπου τελούνται το καλοκαίρι γάμοι και βαπτίσεις.

Η επίσκεψη ανταμείβει το επισκέπτη όχι μόνο, διότι του δίνεται η δυνατότητα να προσκυνήσει την εικόνα Της Παναγίας και της Αγίας Παρασκευής, που στεγάζεται κι αυτή στον ίδιο χώρο, αλλά και να απολαύσει το καλοκαίρι τη δροσιά του τοπίου, που σκεπάζουν πλατύφυλλα πλατάνια ή να δροσιστεί με το κρυστάλλινο νερό της παρακείμενης βρύσης. Μετά από λίγο χρόνο θα έχει τη δυνατότητα ο ξένος επισκέπτης και προσκυνητής τη δυνατότητα και τη χαρά να διαμένει στα δωμάτια του μεγάλου Ξενώνα που είναι χτισμένος στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας.

Στον «Ξενώνα» γίνονται ακόμη εσωτερικές εργασίες και η Επιτροπή επείγεται να αποπερατωθεί το έργο, όσο το δυνατό γρηγορότερα, για να ανταποκριθεί στις ανάγκες των προσκυνητών, που θα θέλουν να μείνουν για μεγαλύτερο χρόνο στον ιερό χώρο και να προσευχηθούν στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που από μαυροντυμένη γυναίκα, έγινε Παναγία και από Παναγία … Παναγία Περπατούσα! Ας είναι. Εμείς παρόλα αυτά, αν και δεν πιστεύουμε πως ήταν απαραίτητη η προσθήκη νέου προσωνυμίου, δεχόμαστε την ενέργεια αυτή μόνον ως απόρροια της μεγάλης πίστης και της αληθινής αγάπης των χριστιανών προς την Παναγία Θεοτόκο, την Πλατυτέρα των Ουρανών και ευχόμαστε να καλύπτει όλους μας-πιστούς και μη- υπό την σκέπη Της!